SKÓRA, SZKIELET, MIĘŚNIE SZKIELETOWE KARPIA.
Skóra karpia tworzy elastyczny pancerz chroniący ciało przed bezpośrednim wpływem czynników środowiska zewnętrznego i ułatwia korzystanie z jego zasobów.
Skóra karpia lustrzenia jest najgrubsza na bokach ciała ryby i wynosi tam do 331 μ na brzuchu jest znacznie cieńsza — ma tylko 111 μ. Podobnie jak u innych ryb, w skórze karpia znajdują się liczne jednokomórkowe gruczoły śluzowe. Produkowana w nich mucyna jest wydzielana na powierzchnię ciała i w połączeniu z wodą tworzy śluz, który zmniejsza tarcie ciała ryby o wodę, a w razie skaleczenia skóry zasklepia ranę.
W naskórku, a więc zewnętrznej warstwie skóry, mieszczą się komórki barwnikowe. Zawierają one liczne kryształki kilku barwników. Jak wiadomo ryby — a wśród nich i karpie — dość prędko mogą zmieniać barwę całego ciała lub jego części. Jest to możliwe dzięki zdolności przemieszczania się (skupiania lub rozpraszania) kryształków barwnika w obrębie poszczególnych komórek.
W skórze właściwej karpia tkwią elastyczne łuski o budowie warstwowej. Ich krawędzie mają koliste kształty. Łuski są mocno osadzone w kieszonkach skórnych. Na powierzchni łuski są widoczne koncentrycznie ułożone listewki. W warunkach naszego klimatu listewki na łuskach karpia, tworzące się w ciepłych miesiącach roku, są szerokie i dość luźno, lecz równomiernie rozmieszczone, a w okresie zimy stają się one wąskie i bardzo zagęszczone.
U tych karpi, których cały tułów pokryty jest równomiernie rozmieszczonymi łuskami (karp pełnołuski), pełnią one zadanie szkieletu zewnętrznego.
Szkielet wewnętrzny karpia, tak jak innych ryb kostnoszkieletowych, złożony jest z tkanki łącznej, chrzęstnej i kostnej. Wyróżnia się w nim część osiową, szkielet płetw i czaszki.
Szkielet osiowy w młodocianym stadium życia karpia ma postać elastycznej struny grzbietowej; u dorosłych osobników tworzy się kręgosłup złożony z kręgów. Przesunięcia w pionie i odstępy poziome między dwoma sąsiadującymi kręgami są znikome. Jednak suma tych odstępów między kilkudziesięciu kręgami umożliwia znaczne wygięcie tułowia i ogona. Kręgi mają budowę podobną do innych ryb kostnoszkieletowych, zwłaszcza z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).
U karpia pierwsze 3 kręgi, położone tuż za głową, są zrośnięte ze sobą. Z różnych części ich łuków i wyrostków powstaje narząd Webera, którego drgania, poprzez błędnik skórzasty, przekazują do mózgu informacje o ciśnieniu gazów w pęcherzu pławnym.
Kręgosłup tułowia i ogona karpia ma 36—37 kręgów. Między sobą są one połączone za pomocą ścięgien i mięśni. Z kręgami tułowiowej części kręgosłupa są połączone parzyście ułożone żebra. Jest nimi wzmocniona cała umięśniona ściana tułowia, która otacza narządy wewnętrzne położone w jamie ciała. Każde żebro jest łukowato wygięte na zewnątrz i jednym końcem łączy się z odpowiednim kręgiem, a drugim tkwi wolno w mięśniach.
W mięśniach licznych gatunków ryb, a także i karpia, występują dodatkowe twory kostne zwane ościami. Powstają one z tkanki łącznej mieszczącej się między pasmami mięśni. Ości są luźno położone w przegrodach mięśniowych. Zwiększają one zwartość i elastyczność ciała.
Szkielet płetw nieparzystych składa się z 2 różnych części. Podstawa każdej płetwy jest umieszczona w pionowej przegrodzie z tkanki łącznej, oddzielającej mięśnie prawej strony ciała od lewej. W podstawie płetw grzbietowej i odbytowej są poza tym kostne promienie podstawowe, z których każdy jest zakończony główką stawową. Część zasadniczą płetwy tworzą promienie kostne i chrzęstne, na których rozpięta jest skórzasta błona.
