Układ pokarmowy karpia

Układ pokarmowy karpia.

Przedni odcinek przewodu pokarmowego tworzą jama gębowa, część skrzelowa i krótki przełyk. U karpia (i innych karpiowatych) jama gębowa jest pozbawiona uzębienia. Ryby te mają tylko trące zęby gardłowe (rysunek).

 

Zadanie części skrzelowej w zdobywaniu pokarmu zostało już omówione poprzednio. Jama gębowa łączy się z przełykiem. Karp nie ma żołądka. Przełyk, pozbawiony gruczołów trawiennych, łączy się z jelitem za pomocą odźwiernika.

Jelito ma kształt rury rozszerzającej się do środkowego odcinka przewodu pokarmowego. Jest ono wewnątrz wyścielone błoną śluzową (śluzówką), zbudowaną z jednowarstwowego nabłonka o komórkach cylindrycznych. Śluzówka jest silnie sfałdowana, co zwiększa powierzchnię wchłaniania strawionego pokarmu. W zdrowym jelicie śluzówka ma różowe zabarwienie i powleczona jest śluzem wydzielanym przez kubkowe komórki śluzowe nabłonka. W jelicie są umieszczone gruczoły trawienne. Końcowy odcinek jelita, o gładkiej błonie śluzowej, ma mniejszą średnicę od części środkowej. Przewód pokarmowy jest zakończony odbytem. Przy tym karp ma bardzo silne mięśnie zwieracza odbytu. Długość całego jelita dorosłego karpia rzecznego jest bardzo znaczna. Mieści się ona 2,5—2,7 razy w długości ciała. U karpi intensywnie żywionych, np. w stawach, jelito ulega dalszemu wydłużeniu (nawet do trzykrotnej długości ciała).

Z przełykiem karpia ma połączenie pęcherz pławny. Spełnia on zadanie narządu hydrostatycznego. Gazy zawarte w pęcherzu pławnym karpia zawierają 80% azotu, 20% tlenu i dwutlenku węgla. Dzięki możliwości dokonywania zmian objętości gazów zawartych w obu komorach, karp może zrównać ciężar właściwy własnego ciała z ciężarem właściwym otaczającej wody i zawisać na odpowiedniej głębokości toni, podnosić się w niej lub opadać. Pęcherz pławny, umieszczony wewnątrz jamy ciała po stronie grzbietowej, składa się z dwóch połączonych ze sobą komór. Jest to komora przednia, stykająca się z narządem Webera i odbierająca drgania, i komora tylna, czyli hydrostatyczna część pęcherza. Ujście przewodu powietrznego, prowadzącego z tej komory, stanowi właśnie jego połączenie z przełykiem.