Węgorz – Anguilla anguilla L.
Ciało silnie wydłużone, wężowate, walcowate, jedynie w części ogonowej bocznie ścieśnione. Głowa mała, nieco spłaszczona, o stożkowatym kształcie. Otwór ustny szeroki, końcowo-górny. Na szczękach i w jamie gębowej drobne, ostre ząbki. Oczy małe, w miarę dojrzewania znacznie się powiększają. Szczelina skrzelowa — w postaci wąskiej, pionowej szparki — jest umiejscowiona tuż przed nasadą płetw piersiowych. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa tworzą jedną ciągnącą się bez przerw całość. Otwór odbytowy jest znacznie przesunięty w kierunku głowy. Ciało pokryte grubą i mocną skórą, w której głęboko tkwią mocno osadzone, drobne łuski, nie stykające się ze sobą. Łuski występują również na głowie i płetwach. Płetw brzusznych brak. Ubarwienie zmienne, uzależnione od wieku i środowiska, w którym węgorz przebywa. Boki ciała zwykle zielonkawo-brunatne, grzbiet ciemny — zielonkawoczarny, brzuch u młodszych osobników żółtawy, u dorosłych — biały lub srebrny.
Siedliskiem węgorza są zarówno wody płynące, jak i stojące, ciepłe, o miękkim dnie porośniętym obficie roślinnością. W czasie wędrówek wstępujących węgorze zapuszczają się nawet do górskich potoków pstrągowych. Najliczniej występują w jeziorach przymorskich, zalewach oraz w jeziorach przepływowych. Do zbiorników hydrologicznie zamkniętych wprowadzane są przez człowieka drogą zarybienia.
Węgorz prowadzi nocny tryb życia, unika światła. Dzień spędza zagrzebany w piasku lub mule, a w jeziorach o małej przezroczystości wody leży na roślinach lub spoczywa zawieszony w toni wodnej. W nocy penetruje całe dno zbiornika, o ile tylko pozwalają mu na to warunki tlenowe, w stosunku do których, wbrew przyjętej ogólnie opinii, ma znaczne wymagania. Jest bardzo wrażliwy na sytuacje atmosferyczne — burzliwa pogoda wyraźnie uaktywnia węgorza.
Żyje kilkanaście lat, z czego trzy lata wędruje biernie w formie larwalnej z tarlisk na Morzu Sargassowym do brzegów Europy. W wodach śródlądowych przebywa zwykle 7—9 lat. Stwierdzono jednak, że wprowadzony do zbiorników bezodpływowych, z których nie może wywędrować do morza na tarło, może żyć kilkadziesiąt lat. Samice znacznie różnią się tempem wzrostu i osiąganymi rozmiarami od samców. Samce po dotarciu do lądu zatrzymują się zwykle w zalewach i przy ujściu rzek. Rosną wolno i nie przekraczają długości 50 cm. Samice wędrują rzekami głęboko w głąb lądu, zatrzymując się w dogodnych dla siebie środowiskach: w rzekach, potokach, jeziorach i stawach. Rosną znacznie szybciej od samców, średnio osiągają długość powyżej 100 cm i ciężar 1—1,5 kg. Wyjątkowo trafiają się samice o długości ponad 200 cm i ciężarze nawet do 6 kg!
Młode węgorzyki odżywiają się planktonem skorupiakowym oraz drobnymi zwierzętami dennymi. W miarę wzrostu przechodzą na grubszy pokarm, zjadając larwy owadów, ślimaki, pijawki, skorupiaki. Wyjadają chętnie ikrę i małe ryby: ukleje, słonecznice, jazgarze i cierniki. Przysmakiem węgorza są raki, masowo wybierane z nor w czasie linienia. Z tych względów nie zarybia się węgorzem jezior z dużą populacją tych skorupiaków. Węgorze żerują od późnej wiosny do jesieni, tym intensywniej im wyższa jest temperatura wody. Późną jesień i zimę spędzają zagrzebane w mule, w odrętwieniu — bez pokarmu. Są bardzo wrażliwe na zimowe przyduchy.
Gdy zbliża się okres dojrzewania (zwykle po 7—9 latach przebywania w wodach śródlądowych), powraca instynkt wędrówki, tym razem jednak z prądem wody — do morza. Główny ciąg węgorzy na tarło odbywa się wiosną i wówczas najintensywniej się je łowi za pomocą różnych narzędzi pułapkowych. Tarło odbywa się w Morzu Sargassowym na znacznych głębokościach. Po dokonaniu rozrodu tarlaki giną.
W wodach województwa olsztyńskiego węgorz jest bardzo rozpowszechnioną rybą. Występuje praktycznie wszędzie, z wyjątkiem jezior przyduchowych i zatruwanych oraz niewielkiej liczby małych hydrologicznie zamkniętych zbiorników.
Przemysłowe odłowy tego gatunku prowadzi się głównie przy użyciu sprzętu pułapkowego, a ostatnio wprowadza się elektryczne tuki. Do narzędzi tych trafia węgorz żywy i nieuszkodzony, kwalifikujący się na eksport. Odłowy na sznury i pęczki nie są wskazane, gdyż tą metodą łowi się węgorza żerującego, a więc takiego, który jeszcze nie osiągnął swych maksymalnych wymiarów. Znaczna część węgorza uzyskanego z połowów hakowych jest śnięta lub silnie uszkodzona, a zatem nie nadaje się na eksport.
Ustawowy wymiar ochronny węgorza wynosi 35 cm, dla połowów wędkarskich podwyższono go do 40 cm.
Węgorza można łowić na wędkę metodą gruntową lub ze spławikiem na przynęty zwierzęce, głównie nocą. Najlepszy okres żerowania — lipiec — wrzesień. Do połowu używać należy mocnego sprzętu i dużych haczyków: nr 1—3. Zacinać trzeba energicznie i starać się możliwie szybko oderwać węgorza od dna, gdyż w przeciwnym wypadku może zaczepić się o jakikolwiek podwodny przedmiot. Krew węgorza jest toksyczna dla człowieka, należy więc uważać, aby nie dostała się do otwartej rany.
