Leszcz — Abramis brama L.
Ciało krępe, wysokie, bardzo mocno bocznie spłaszczone. Niewielka głowa, zaopatrzona w mały, półdolny otwór gębowy. Szczęki wysuwalne tworzą ryjek. Płetwa grzbietowa krótka, odbytowa bardzo wydłużona, ogonowa silnie wcięta. Łuski duże, okrągławe, mocno osadzone w skórze. Małe osobniki leszcza można odróżnić od bardzo podobnego do niego krąpia między innymi po zabarwieniu płetw piersiowych i brzusznych: u leszcza są one stalowoszare; u krąpia czerwonawe u nasady. Boki tułowia mają kolor złotobrunatny, grzbiet jest szary lub szaroniebieski, płetwy szare — u większych egzemplarzy przy końcach ciemniejsze.
Leszcz jest rybą długowieczną; dożywa do około 20 lat, osiągając rozmiar do 60 cm i ciężar około 7 kg. Zamieszkuje większość jezior (z wyjątkiem typu karasiowego) oraz nizinne odcinki rzek. Unika szybkiego prądu wody, któremu ze względu na kształt swojego ciała nie byłby w stanie się przeciwstawić. W jeziorach dorosły leszcz przebywa głównie w strefie dennej, niejednokrotnie na znacznych głębokościach. Formuje zwykle duże stada, składające się z wyrównanych pod względem wielkości osobników. Pokarm wyszukuje ryjąc w mule, w czym pomagają mu wysuwane szczęki. Młodociane stada leszcza przebywają w strefie przybrzeżnej. Początkowo odżywiają się planktonem zwierzęcym, w miarę podrastania przechodzą na faunę denną. Podstawowym pokarmem dorosłego leszcza są larwy owadów ochotkowatych (Chironomidae).
W województwie olsztyńskim w latach pięćdziesiątych stwierdzono obecność leszcza w prawie 450 jeziorach o łącznej powierzchni około 88000 ha. Występuje on również we wszystkich prawie rzekach, poza odcinkami o charakterze wyraźnie pstrągowym.
Tarło odbywa leszcz w maju i czerwcu. W czasie rozrodu samce mają wysypkę perłową. Wymiar ochronny leszcza wynosi 25 cm. Okresu ochronnego nie ma. Zimą leszcz zbiera się zwykle w ogromne stada i zalega w najgłębszych partiach jeziora (tzw. sen zimowy). W tym właśnie okresie często bywa wyławiany w wielkich ilościach przy pomocy niewodu, co niejednokrotnie było przyczyną gwałtownego załamania pogłowia leszcza w zbiornikach.
Dla wędkarzy leszcz jest rybą bardzo atrakcyjną ze względu na duże rozmiary, gromadne przebywanie oraz ostrożność. Z obserwacji autora wynika jednak, że wędkarze łowią głównie egzemplarze małe (w granicach wymiaru ochronnego) oraz średnie (0,5—1 kg), wybierają bowiem stanowiska usytuowane zbyt blisko brzegu i zbyt płytkie. Jak już powiedziano, dużego leszcza należy szukać na znacznej głębokości, a więc zwykle dalej od brzegu.
Do połowu używać można lekkiego sprzętu, gdyż leszcz nie jest trudny w czasie holowania. Należy jednak prowadzić go umiejętnie, zawsze pod wodą, gdyż wyciągnięty na powierzchnię czyni wiele hałasu, co płoszy przebywające w pobliżu stado. Najwłaściwszy rozmiar haczyka: nr 4—5. Najlepszy okres połowu: sierpień — wrzesień.
