Funkcjonalność i praktyczne wykorzystanie wędzisk determinowane są przede wszystkim przez następujące cechy:
– ciężar w stosunku do długości;
– obciążalność – optymalna waga obciążenia (ciężar rzutowy) – i sprężystość;
– akcja wędziska.
Jak to już zostało powiedziane, z wagą przeważającej większości wędzisk nie ma problemów. W wyjątkowych przypadkach – dotyczy to wędzisk przeznaczonych specjalnie do łowu wielkich ryb metodami pasywnymi – dopuszcza się stosowanie cięższego kija.
Obciążalność wędziska ze względu na rodzaj akcji w zasadzie określa masę (z pewną tolerancją), jaką można je przy zarzucaniu, bez ryzyka, obciążyć. Nie należy mylić tej wartości z wagą łowionej ryby, która – oczywiście – może ważyć znacznie więcej. Okazjonalne zwiększanie obciążenia o 10-20% jest dopuszczalne (każdy producent o tym pamięta), nie może jednak stać się regułą.
Przez określenie „akcja” wędziska należy rozumieć charakter krzywej ugięcia wędziska przy jego maksymalnym dopuszczalnym obciążeniu (przy zarzucaniu i przy zacinaniu). W swej istocie akcja jest wypadkową podstawowych cech jakościowych: sprężystości, giętkości i obciążalności. Do pewnego stopnia określa ją także użyty materiał (jego sprężystość, wytrzymałość), w dalszej kolejności grubość i stopień zbieżności (koniczności) poszczególnych części.
Podstawowe typy akcji wędzisk:
A – wędzisko twarde (przy obciążeniu ugina się, „pracuje”,tylko wierzchołek)
B – wędzisko pół-twarde (ugina się tylko w górnej połowie)
C — wędzisko pół-miękkie (ugina się w 2/3 długości)
D — wędzisko miękkie (paraboliczne – ugina się na całej długości)
Oznaczanie tej ważnej cechy nie jest jednolite, zależy od producenta. Na ogół oferują oni 4, rzadziej 3, podstawowe typy wędzisk w zależności od akcji:
A – wędzisko o akcji szczytowej – przy obciążeniu (rzucie) ugina się tylko górna część, w przybliżeniu 1/4 wędziska (tzw. twarde wędzisko; akcja 4,5-5,0);
B — wędzisko o akcji średnioszczytowej — wyraźniej ugina się w górnej połowie (tzw. półtwarde; akcja 3,5-4,0);
C – wędzisko o akcji półmiękkiej – wyraźniej ugina się w 2/3 swej długości (tzw. wędzisko półmiękkie = półparaboliczne; akcja 2,5-3,0);
D – wędzisko o akcji miękkiej – parabolicznej – z wyjątkiem wzmocnionej rękojeści wyraźnie ugina się na całej długości (tzw. miękkie; akcja 1,5-2,0).
Z praktycznego punktu widzenia należy zwrócić uwagę, by nie utożsamiać i nie łączyć pojęć „akcja” i „obciążalność” wędziska; są one różne. I tak na przykład wędzisko o akcji miękkiej (typu D) może być przystosowane do obciążenia dziesięcioma, ale także dwustu gramami. Oczywiście zasada ta obowiązuje także w drugą stronę – wędzisko na obciążenie do 200 g może być zarówno twarde jak i paraboliczne.
Przy wyborze poszczególnych typów wędzisk w zależności od charakterystyki akcji nie możemy polegać na żadnych powszechnie obowiązujących zaleceniach, ale posługujemy się raczej ogólnymi wytycznymi. Zaletą wędziska o akcji miękkiej jest jego większa użyteczność zarówno przy zarzucaniu przynęt, szczególnie cięższych, jak i podczas holowania większych sztuk. Jego słabą stroną jest natomiast wolniejsza reakcja przy zacięciu, szczególnie podczas połowu na większe odległości, także trudności z celnym zarzucaniem. Twardszymi wędziskami, przeciwnie, zarzuca się celniej (problemy mogą być z długością rzutów), szybciej można reagować na branie, lecz przy holowaniu pracuje tylko szczytówka, a nie jest to najwłaściwsze.
